Nabyłam prawo do emerytury w wieku 60 lat, ale od 6 lat mieszkam i pracuję w Niemczech. Według przepisów powinnam rozwiązać umowę o pracę w Niemczech, aby uzyskać polską emeryturę. Wobec tego chciałabym wiedzieć, czy lata przepracowane w Niemczech zostaną doliczone do polskiej emerytury i czy ta ulegnie zwiększeniu po przeliczeniu niemieckich zarobków. Czy lata przepracowane w Niemczech, a doliczone do polskiej emerytury, będą nadal na terenie Niemiec doliczały mi się do lat, które przepracuję w przyszłości? Czy dla mnie lepiej byłoby nie wykazywać lat pracy w Niemczech, a całość po uzyskaniu uprawnień w Niemczech pobierać tam? Może korzystniej byłoby całkowicie zrezygnować z polskiej emerytury, a lata przepracowane w Polsce dołączyć do lat przepracowanych w Niemczech i tam pobierać całe świadczenie? Czy zagraniczne zarobki zwiększają emerytury w kraju macierzystym? Okres pracy za granicą jest co do zasady uwzględniany w zakresie ustalania stażu niezbędnego do uzyskania świadczenia w danym kraju, nigdy jednak zagraniczne zarobki nie zwiększają emerytury w kraju macierzystym. Co to dla Pani oznacza – zarobki z Niemczech nie zwiększą Pani emerytury. Okres stażowy – może, ale nie musi. Zasadniczo mogłaby Pani jedynie dochodzić doliczenia stażu pracy za granicą, ale i tak Pani świadczenie zostanie potem obliczone proporcjonalnie do stażu pracy w Polsce. Podam przykład, pomijając dokładność matematyczną: ma Pani 24 lat pracy w Polsce, 6 lat pracy za granicą, w sumie 30 lat, co stanowi stosunek 1/5 do 4/5, i tak obliczono by Pani świadczenie – jako 4/5 uzyskanej kwoty z sumowania okresów w Polsce do okresów w Niemczech. Okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą O ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej – udokumentowane okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych zaliczane są między innymi do okresów składkowych w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, o ubezpieczeniu społecznym i rodzinnym oraz o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Przepisy te odnosiły się nie tylko do zatrudnienia u pracodawców zagranicznych na podstawie stosunku pracy, ale także do świadczenia innej pracy zarobkowej. O zaliczeniu do okresów składkowych okresów pracy decyduje przede wszystkim opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne. Tego warunku nie zmienia także analiza prawa UE, a mianowicie rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie ( Tom 01, Rozdział 05 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71 – jeżeli ustawodawstwo Państwa Członkowskiego uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń na podstawie systemu niebędącego systemem specjalnym w rozumieniu ust. 2 lub 3, od ukończenia okresów ubezpieczenia lub zamieszkania, właściwa instytucja tego Państwa Członkowskiego uwzględnia, w razie potrzeby, okresy ubezpieczenia lub zamieszkania ukończone zgodnie z ustawodawstwem innego Państwa Członkowskiego, w ramach systemu powszechnego lub specjalnego, obejmującego pracowników najemnych lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek. W tym celu uwzględnia się te okresy tak jak okresy ukończone zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez tę instytucję. W zakresie okresów nieskładkowych konieczność tego rodzaju wykładni prawa znajduje także potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu z dnia 3 marca 2011 r. w sprawie T. [C-440/09]. Trybunał stwierdził, że art. 45 ust. 1 rozporządzenia Nr 1408/71 należy interpretować w ten sposób, iż przy ustalaniu minimalnego okresu ubezpieczenia wymaganego prawem krajowym w celu nabycia prawa do emerytury przez pracownika migrującego instytucja właściwa danego państwa członkowskiego powinna uwzględnić, dla potrzeb ustalenia granicy, jakiej nie mogą przekroczyć okresy nieskładkowe w stosunku do okresów składkowych, przewidzianej w uregulowaniu tego państwa członkowskiego, wszystkie okresy ubezpieczenia osiągnięte przez pracownika migrującego w trakcie kariery zawodowej, w tym okresy ubezpieczenia osiągnięte w innych państwach członkowskich. Także w orzecznictwie Sądu Najwyższego ów kierunek wykładni prawa został zaaprobowany [vide wyrok SN z dnia 16 czerwca 2011 r., I UK 163/11, OSNP 2012 r. nr 15-16, poz. 201, wyrok SN z dnia 4 września 2013r. w sprawie II UK 315/12 lex 1375921). Praca w Polsce i Niemczech a emerytura Czyli – tak samo postąpi instytucja niemiecka – może obliczyć Pani emeryturę tylko z lat pracy w Niemczech, i tak ją wypłacać, jeśli lata wystarczą do uzyskania prawa do świadczenia, bądź doliczyć lata w Polsce, i obliczyć emeryturę proporcjonalną. Nigdy nie będzie tak, że opłaca Pani składki w jednym kraju, a inny kraj obliczy i wypłaci Pani świadczenie ze składek, których nigdy nie otrzymał. Za pracę w każdym z krajów UE otrzymuje Pani stosowne świadczenie uwzględniające okresy pracy, a przede wszystkim opłacone składki w tym danym kraju. Co najwyżej część stażowa może ulec przeliczeniu, ale i tak zostanie obcięta proporcjonalnie do lat pracy w Polsce i niestety nie da się powiedzieć, o ile zostanie zwiększona. Część socjalna się nie zwiększy, bowiem lata przepracowane za granicą są brane jako lata zerowe pod względem dochodów. Każdy z krajów oblicza i wypłaca emeryturę za lata przepracowane w tym kraju, a jeśli doliczy to lat pracy za granicą, to emeryturę następnie obetnie proporcjonalnie do lat pracy w danym kraju. Każdy kraj wypłaca świadczenie za składki odprowadzone w danym kraju. Jeśli nabędzie Pani prawo do dwóch świadczeń, to otrzyma Pani dwie emerytury – każda w innym kraju i każda obliczona z uwzględnieniem wyłącznie lat w danym kraju. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

3 czerwca 2020 Emerytura w Niemczech – prawa i obowiązki związane z ubieganiem się o świadczenie po zakończeniu pracy zawodowej Każde z państw członkowskich Unii Europejskiej opracowało odrębny mechanizm, który reguluje kwestie przechodzenia na emeryturę. We wszystkich tych krajach obowiązuje jednak granica wieku oraz minimalny okres ubezpieczenia, jako wyznaczniki możliwości wnioskowania o tego typu świadczenie. Nie inaczej sytuacja wygląda w systemie emerytalnym Republiki Federalnej Niemiec, który uchodzi za jeden z najhojniejszych w Europie. Jeśli więc zatrudniasz pracownika na terenie RFN, który niebawem osiągniesz słuszny wiek, sprawdź, jak kształtują się jego prawa i obowiązki związane z ubieganiem się o świadczenie po zakończeniu pracy zawodowej. Emerytura w Niemczech Spis treści: Żelazne prawo do emerytury Bo liczy się każdy miesiąc Wiek emerytalny Emerytura w Niemczech Kasa z Niemiec a kasa chorych Emerytura warta zachodu 1. Żelazne prawo do emerytury Emigracja zarobkowa stała się faktem. Wielu pracowników za przysłowiowym chlebem przemieszcza się w najodleglejsze zakątki Europy. Zazwyczaj jednak jest to czasowe rozwiązanie, którego finałem jest ostateczny powrót do kraju, po wystarczającym zasileniu domowego portfela. Nie jest to nic nadzwyczajnego dla pracownika w sile wieku, dla którego granice państw nie stanowią problemu, a emerytura jest tylko odległą, mglistą wizją. Kiedy jednak zatrudniony przez lata za granicą zbliża się do słusznego wieku, rozpoczyna się nerwowe kalkulowanie budżetu i zgromadzonych przez lata oszczędności oraz poszukiwanie dokumentów poświadczających zatrudnienie. I słusznie. Okazuje się bowiem, że składki ubezpieczeniowe opłacane w danym państwie nie przepadają i po spełnieniu określonych dla danego kraju wymogów, są wypłacane zainteresowanym. Choć warunki ich przyznawania nie są ujednolicone w państwa UE, to eksperci w dziedzinie prawa pracy podkreślają zgodnie, iż niezależnie od ilości państw, na których terenie potencjalny emeryt podejmował zatrudnienie, w każdym ma żelazne prawo do ubiegania się o świadczenia. Również w Niemczech. 2. Bo liczy się każdy miesiąc By jednak móc cieszyć emeryturą na jesieni życia, należy spełnić określone niemieckim prawem warunki. Na terenie RFN do stażu pracy wliczane są wszystkie okresy składkowe z terenu Unii Europejskie do momentu ubiegania się o wypłatę w RFN. Oznacza to, że praca poza granicami Niemiec również wkalkulowuje się do całościowego pułapu. Tzw. staż ubezpieczeniowy jest wyznaczany okresem opłacania składek i wygląda różnie, w zależności od rodzaju świadczenia, o które stara się zainteresowany. To granica 5, 15, 20, 35 lub 45 lat. Po nabyciu prawa do emerytury jest ona wypłacana niezwłocznie, tzn. pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, w którym zostały spełnione wszystkie warunki. 3. Wiek emerytalny Warto również wiedzieć, że w Niemczech podniesiono wiek emerytalny do 67 lat i zrównano go dla kobiet i mężczyzn. Nie jest to jednak granica, która obowiązuje tu i teraz. Niemieckie ustawodawstwo przewidziało stopniowe jego podnoszenie, które do 2023 roku będzie podwyższane co rok o miesiąc, by po tej dacie zacząć podnosić go o 2 miesiące. Należy więc na bieżąco dowiadywać się, jaka jest aktualnie granica wieku oraz, czy już można zasilić grono szczęśliwych emerytów pobierających świadczenie z Niemiec. Starania o wypłatę powinno się zainicjować na 3 miesiące przez planowanym przejściem na emeryturę. Warto dokładnie sprawdzić daty, gdyż spóźnienie się z wnioskiem blokuje możliwość ubiegania się o zaległą a należną wypłatę. Istnieje także możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę dla zatrudnionych, których staż pracy przekroczył właśnie 45 lat. Jednak, jak to bywa z wcześniejszą wypłatą–jest odpowiednio niższa. Państwo niemieckie nie pozostawia jednak najuboższych samych sobie. Otóż wszystkim tym, którzy tuż przed nabyciem praw pracowali niestrudzenie przez 10 lat, a pobieranie świadczenia nie przekraczają 789 Euro, RFN zapewnia ochronę socjalną. Istnieje również możliwość “dorobienia” do emerytury, do maksymalnego limitu wynagrodzenia w wysokości 450 Euro. 4. Emerytura w Niemczech By pracownik mógł cieszyć się niemiecką emeryturą, powinien przepracować w Niemczech co najmniej 5 lat, a pracodawca ma obowiązek odprowadzania za niego składek. Każde przesunięcie w czasie przejścia na emeryturę sprawia, że jej wysokości wzrasta o 0,5 proc. za każdy miesiąc przypadający po ukończeniu 65 roku życia. W przypadku samozatrudnienia to prowadzący działalność sami muszą pamiętać o obowiązku składkowym. W Niemczech tylko pracownicy objęci są obowiązkowym systemem ubezpieczeń emerytalnych. Inaczej wygląda sytuacja w polskich firmach, które tylko delegują swoich pracowników do Niemiec. W tym przypadku emerytura liczona jest według zasad polskiego mechanizmu. Warto również wiedzieć, że na mocy polsko-niemieckich ustaleń emerytura z Niemiec nie jest opodatkowana, lecz nakłada na beneficjenta obowiązek złożenia deklaracji podatkowej w Niemczech. Dodatkowo można wnioskować o zwrot zapłaconych składek ubezpieczeniowych (np. w ambasadzie, konsulacie itd.), jednakże jest on równoznaczny z brakiem możliwości ubiegania się o jakiekolwiek świadczenia. Odmiennie od polskiego wygląda również finansowanie składek, które w RFN wynosi 19,9 proc i jest płacone przez pracownika i pracodawcę po połowie. Ciekawostką jest także miejsce odprowadzania składek–inne dla pracowników umysłowych, inne dla fizycznych, jeszcze inne dla zrzeszonych w branżowych kasach, np. marynarzy, czy górników. 5. Kasa z Niemiec a kasa chorych Jest duża grupa emerytów, którzy mieszkając w Polsce, pobierają wyłącznie świadczenia z Niemiec. Jako że są to osoby starsze, powinny zadbać o kwestię leczenia na wypadek choroby. Opłacanie składek ubezpieczeniowych za granicą jest równoznaczne z objęciem opieką zdrowotną poza Polską. Zatem tuż przed podjęciem decyzji o zamieszkaniu w Polsce, emeryt zobowiązany jest poczynić ustalenia i dopełnić formalności z niemiecką kasą chorych, by nie zostać pozbawionym pomocy w polskich placówkach medycznych. 6. Emerytura warta zachodu Średnia emerytura w Niemczech to 820 euro na rękę miesięcznie, a najniższa to około 500 euro. Przy naszych polskich analogicznych wskaźnikach (podanych przez GUS) na poziomie: 1027 zł i 1970 zł, niemieckie rysują zdecydowanie bardziej optymistyczną perspektywą przed pracownikami na finiszu zatrudnienia. Choć nie jest tajemnicą, że koszty życia w Niemczech są wyższe, to i tak ubieganie się o emeryturę z RFN przez pracowników z Polski, zdecydowanie warte jest zachodu. Podobne artykuły: Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w Niemczech. Jak prawo reguluje wypłatę świadczeń związanych z wypadkiem przy pracy? Chorowanie za zachodnią granicą. 6 faktów na temat zwolnienia lekarskiego w Niemczech Delegowanie pracowników do Niemiec – proces rozliczania płac

Pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę muszą obowiązkowo być członkami ustawowego programu ubezpieczeń emerytalnych. Prawo do emerytury w Niemczech nabywa się z chwilą ukończenia 65 lat, zarówno w wypadku mężczyzn, jak i kobiet. Ustawowy wiek przejścia na emeryturę zostanie podniesiony z 65 na 67 lat. W latach 2012-2035 wiek emerytalny będzie stopniowo podwyższany o jeden w wieku 60 lat mogą otrzymać osoby, które wcześniej otrzymywały rentę z tytułu niezdolności do pracy lub opiekuńczą i mogą wykazać się odpowiednio długim stażem emeryturyDo otrzymania emerytury w Niemczech konieczne jest wykazanie się 60-miesięcznym stażem opłacania składek. Przesunięcie w czasie przejścia na emeryturę powoduje jej wzrost o 0,5 proc. za każdy miesiąc przypadający po ukończeniu 65 roku życia. Wysokość świadczenia emerytalnego uzależniona jest od wysokości składek na ubezpieczenie i stażu pracy. Osiąganie wynagrodzenia za pracę z tytułu kontynuowania zatrudnienia nie powoduje zawieszenia uprawnień do świadczeń emerytalnych. Co oznacza, że emeryci mają prawo dorabiania do swoich dział: Wysokość emeryturySystemy emerytalneW Niemczech obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe są prowadzone przez różnorodne federalne, jak i regionalne instytucje ubezpieczeniowe. Dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą nie ma obowiązku ubezpieczenia emerytalnego, dla pracowników jest ono obowiązkowe. Państwowy system ubezpieczeniowy oparty jest na finansowaniu bieżącym. Składka w wysokości 19,9 proc., po połowie płacona jest przez pracownika i pracodawcę. Osoby pracujących na własny rachunek mogą korzystać z systemów prowadzonych przez stowarzyszenia zawodowe, które mają status instytucji prawa publicznego. Osoby ubezpieczone w stowarzyszeniach zawodowych są wyłączone z systemu powszechnego, prowadzonego przez zależności od rodzaju wykonywanej pracy osoba ubezpieczona odprowadza składki do właściwych kas. Pracownicy umysłowi ubezpieczeni są w Federalnym Zakładzie Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, a pracownicy fizyczni ubezpieczeni są w instytucjach ubezpieczenia na szczeblu Niemczech można również wyróżnić branżowe kasy dla kolejarzy – Kasa Ubezpieczenia Kolejarzy, marynarzy – Kasa Ubezpieczenia Marynarzy oraz górników – Kasa Ubezpieczenia dział: Emerytury zagraniczneŹródło: Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie.

Zwiększenie płacy minimalnej do 12 euro na godzinę w październiku 2022 roku miało wpływ na około 5,8 miliona miejsc pracy w Niemczech – wynika z nowych danych Federalnego Urzędu Statystycznego z Wiesbaden. Przed wprowadzeniem zmian, płaca minimalna wynosiła 10,45 euro za godzinę. Wzrost płacy minimalnej objął zwłaszcza kobiety

Akurat w moim przypadku dojazd do pracy wynosi zbiorkomem tyle samo co samochodem, około 15 minut, autobus jedzie tą samą drogą, staje na tych samych światłach itd, ale mój mąż potrzebuje S-bahną tylko 10 minut, samochodem musiałby przedzierać się co najmniej 30 minut, w godzinach szczytu pewnie nawet godzinę.

Jak wyliczyć lata pracy do emerytury? Tabela i wytyczne ZUS Najważniejszym warunkiem, jaki musi zostać spełniony, aby dana osoba po zakończeniu stażu pracy otrzymała emeryturę, jest odprowadzanie składek emerytalnych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez 22 lub 25 lat w zależności od płci. Tabela z oficjalnej strony urzędu może być pomocna przy obliczaniu dokładnego stażu pracy oraz kompletowaniu potrzebnych dokumentów. Jakiej emerytury można się spodziewać przy konkretnych zarobkach? Czy umowa zlecenie zalicza się do stażu pracy? Oskładkowanie emerytury to obowiązek każdego, kto po zakończonym stażu pracy chce uzyskać pieniądze z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jest to kwestia interesująca zarówno dla osób starszych, jak i młodszych, które dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową | Foto: insta_photos / Shutterstock Oskładkowanie emerytury to obowiązek każdego, kto po zakończonym stażu pracy chce uzyskać pieniądze z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jest to kwestia interesująca zarówno dla osób starszych, jak i młodszych, które dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową. Dzieje się tak dlatego, że prędzej czy później stanie się ona po zakończeniu pracy źródłem finansowym dla każdego. Co kilka lat zmieniają się szczegóły związane z tym, w jaki sposób wyliczyć lata pracy do emerytury. Tabela, którą można znaleźć na portalach internetowych, pomoże w obliczeniu, jakiej wysokości wypłaty z ZUS-u można się spodziewać przy konkretnych zarobkach. Co jeszcze trzeba wiedzieć o emeryturze? Komu przysługuje prawo do emerytury? Lata pracy do emerytury są istotnym czynnikiem wpływającym nie tylko na wysokość świadczenia, ale także na sam fakt, czy zostanie ono w ogóle wypłacone. Zgodnie z obecnymi przepisami prawo do emerytury przysługuje mężczyznom, którzy osiągnęli już wiek emerytalny (aktualnie wynosi on 65 lat) oraz przepracowali minimum 25 lat, opłacając przy tym składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; oraz kobietom mającym co najmniej 60 lat i tym samym pracujących w swoim życiu przez minimum 20 lat. Warto mieć świadomość, że emeryturę mogą także pobierać osoby, w przypadku których okres składkowy oraz nieskładkowy nie osiągnął wymaganego pułapu. Na czym polegają okres składkowy i nieskładkowy? Okresem składkowym określa się lata pracy do emerytury, przez które dana osoba opłacała w ZUS-ie składki z tytułu ubezpieczeń społecznych. Warto pamiętać, że zaliczają się do niego nie tylko lata spędzone w pracy, ale także na służbie wojskowej, wykorzystane w ramach urlopu macierzyńskiego, wychowawczego, jak i okres przepracowany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Z kolei w okresie nieskładkowym nie są opłacane świadczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych. Zalicza się do niego czas pobierania zasiłku chorobowego, powypadkowego, rehabilitacyjnego, a także liczba dni wykorzystanych w ramach urlopu bezpłatnego. Co ważne, w przypadku lat pracy do emerytury, tabele nie uwzględniają danej osoby jako uprawnionej do pobierania funduszy w przypadku, gdy okres nieskładkowy przekracza więcej niż jedną trzecią całego stażu pracy. Czytaj także w BUSINESS INSIDER Za każdym razem wszystkie okresy składkowe i nieskładkowe należy udokumentować w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych za pomocą odpowiednich zaświadczeń czy świadectw pracy z byłych firm. Lata pracy do emerytury a rodzaj zatrudnienia Osoby zatrudnione na umowie o pracę zazwyczaj mogą być spokojne o swoją emeryturę, ponieważ w ich przypadku pracodawca ma obowiązek odprowadzać składki do ZUS-u. Natomiast w przypadku coraz bardziej popularnej umowy zlecenie, sytuacje mogą być różne. Studenci oraz inne osoby, których sytuacja nie zmusza pracodawcy do odprowadzania w ich imieniu składek na ubezpieczenie społeczne, niestety muszą liczyć się z tym, że przepracowany w tym trybie okres nie wlicza się w lata pracy do emerytury. Tabela zamieszczona na stronie internetowej ZUS szczegółowo określa, w jakich sytuacjach osobom zatrudnionym na danej umowie przysługuje prawo do pobierania świadczenia. Czy studia wliczają się do stażu pracy? Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że dyplom ukończenia uczelni wyższej gwarantuje doliczenie aż ośmiu lat pracy do emerytury. Tabela, którą można znaleźć na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, informuje o tym, że nie ma znaczenia, czy dana osoba ukończyła 3-letnie studia licencjackie, 4-letnie inżynierskie czy 5-letnie magisterskie, ponieważ w każdym przypadku urząd dolicza do stażu pracy 8 lat. Osoby z tytułem doktora, które poświęciły około 5 lat na studia magisterskie oraz 4 kolejne na studia doktoranckie, nie mogą liczyć na 9 dodatkowych lat wliczonych do stażu pracy. Niestety ustawodawca nie wziął pod uwagę takiej sytuacji, w związku z czym niezależnie od czasu spędzonego na uczelni wyższej, każdy student z dyplomem uzyska 8 lat pracy do emerytury. Warto pamiętać, że na długość stażu pracy nie ma wpływu to, przez ile lat realnie studiowała dana osoba. Oznacza to, że 3-letni program studiów licencjackich może trwać u niej cztery, pięć czy więcej lat ze względu na przykład na niezaliczony semestr. Nie wpływa to na liczbę lat pracy do emerytury. Podsumowując, poza wszystkimi przepracowanymi w firmach latami, do ogólnego stażu, czyli wszystkich lat pracy do emerytury, zaliczają się także: urlop macierzyński, okres pobierania świadczenia chorobowego, urlop wychowawczy, czas prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego oraz pracy w tymże, okres pobierania świadczenia powypadkowego, czas spędzony na czynnej i zawodowej służbie wojskowej w Wojsku Polskim, okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, lata poświęcone na ukończenie studiów na uczelni wyższej, czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych, lata prowadzenia działalności gospodarczej. Choć wyliczenie lat pracy do emerytury może wydawać się skomplikowanym zadaniem, to nie jest to trudne. W pierwszej kolejności należy pamiętać o skompletowaniu wszystkich świadectw pracy z firm, w których było się zatrudnionym w ciągu swojej kariery zawodowej, a także (w przypadku absolwentów szkół wyższych) dyplomów poświadczających ukończenie studiów. Warto wesprzeć się także wytycznymi zamieszczonymi na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bądź skorzystać z pomocy doradcy.

jaka emerytura w niemczech po 10 latach pracy