Przekazanie gospodarstwa rolnego za emeryturę, a prawo do zachowku. Na wstępie należało przytoczyć akty prawne regulujące materie umowy przekazania. Zatem, należy wskazać, że instytucja umowy przekazania gospodarstwa rolnego za emeryturę bądź rentę inwalidzką została przedstawiona w trzech ustawach. Stosuję się tę ustawę, w czasie obowiązywania której zawarto przedmiotową
Pytanie: Pracownik urodzony w 1972 r. rozpoczął 1 września 1991 r. pracę w szkole i pracuje w tej jednostce do tej pory. Przed podjęciem zatrudnienia pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, które to gospodarstwo potem przejął. Nigdy nie opłacał składek KRUS. Czy okres pracy w gospodarstwie rolnym należy wliczyć do stażu pracy? Jeśli tak, to czy jest to 3 lata (tj. od ukończenia przez pracownika 16 roku życia do momentu podjęcia pracy zawodowej), czy jest to okres 1 roku (tj. od uzyskania pełnoletniości do momentu podjęcia pracy zawodowej)? Odpowiedź: W opisanych okolicznościach do stażu pracy powinni Państwo zaliczyć pracownikowi okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców obejmujący czas po ukończeniu przez podwładnego 16. roku życia (o ile zostały spełnione warunki, o których mowa poniżej). Zgodnie z ustawą z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo przepisy wewnątrzzakładowe przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem (samo objęcie gospodarstwa rolnego i rozpoczęcie jego prowadzenia nie musi nastąpić bezpośrednio po okresie pracy w gospodarstwie), przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Jeśli chodzi o pojęcie domownika należy mieć na uwadze, iż na przestrzeni lat ulegało ono zmianie. W latach 1983-1990 było zdefiniowane w ustawie z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, zaś od 1 stycznia 1991 r. zdefiniowane jest w ustawie z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Rozstrzygnięcia kwestii czy pracownik pracował w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika po 1982 r. i w konsekwencji, czy okres takiej pracy będzie miał zaliczony do stażu uwzględnianego przy nagrodzie jubileuszowej, należy dokonać na podstawie przepisów obowiązujących, gdy pracę tę wykonywał. W myśl ustawy z 14 grudnia 1982 r. za domowników uważało się członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania. Okres pracy w gospodarstwie rolnym przypadający od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r. może być uwzględniany w stażu pracy tylko wtedy, gdy dana osoba spełniała w tym okresie warunki określone w definicji domownika, a jednocześnie wykonując pracę na roli nie uczyła się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. W świetle ustawy z 20 grudnia 1990 r. obecnie za domownika uważana jest osoba bliska rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie (w literaturze przyjmuje się, że za zamieszkiwanie w bliskim sąsiedztwie rolnika można uznać taką odległość, która umożliwia codzienne dojście do gospodarstwa i powrót do miejsca zamieszkania z uwzględnieniem tradycyjnego czasu pracy), stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. - art. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy ( z 1990 r. nr 54, poz. 310),- art. 6 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: z 2008 r. nr 50, poz. 291 z późn. zm.),- art. 2 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( z 1989 r. nr 24, poz. 133 z późn. zm. - obecnie nieobowiązująca),- § 2 rozporządzenia z 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( nr 21, poz. 94 z późn. zm. - obecnie nieobowiązujące). Tekst opublikowany: 12 kwietnia 2011 r. Autor: Mariusz PigulskiSpecjalista w zakresie kadr i płac. Autor licznych opracowań i publikacji z zakresu kadr, rozliczania wynagrodzeń, składek ZUS oraz podatku.
Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. 1990 nr 54, poz. 310) do stażu Czy można zaliczyć do stażu pracowniczego pracę na gospodarstwie rolnym w okresie od 01.01.1983 r. do 31.08.1984 r. osobie która w tym czasie
O tym, jak traktować okresy pracy w gospodarstwie rolnym i w jakich przypadkach podlegają one zaliczeniu do pracowniczego stażu pracy, decydują regulacje ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. z 1990 r. Nr 54, poz. 310). Jest to krótki akt prawny, liczący zaledwie cztery artykuły, jednak nie zawsze jest prosty do interpretacji. Jak wynika z art. 1 ust. 1 ustawy, ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: POLECAMY okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Na wstępie warto zaznaczyć, dlaczego ustawa łączy określone w niej uprawnienia z przełomem lat 1982 i 1983. Wynika to z faktu, że z dniem 1 stycznia 1983 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.), zastępująca wcześniejszy akt, czyli ustawę z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. z 1977 r. Nr 32, poz. 140). Istotne w tych zmianach jest to, że ustawa z 1977 r. nie posługiwała się pojęciem domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, bowiem zostało ono wprowadzone właśnie ustawą z 1982 r. Pojęcie to istnieje również na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2020 r., poz. 174 z późn. zm.).>>Przykład Pracownik dostarczył zaświadczenie o pracy w gospodarstwie rodziców w okresie od 21 marca 1988 r. do 3 września 1993 r. Gospodarstwo to w obecnej chwili jest jego własnością. Czy do pracowniczego stażu pracy można mu doliczyć lata pracy w gospodarstwie? Z uwagi na stan faktyczny opisany w pytaniu zaliczeniu mogą podlegać wyłącznie przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, z uwagi na fakt, że osoba opisana w przykładzie nie prowadziła gospodarstwa rolnego indywidualnie, jak również okresy pracy przypadają właśnie po dniu 31 grudnia 1982 r. Zaliczenie okresów pracy opisanych w pytaniu jest więc możliwe pod warunkiem wykonywania pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Aby natomiast ustalić pojęcie domownika, należy się z kolei odwołać do treści art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Warto tu dodać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 2 grudnia 2016 r. (sygn. akt IV SA/Gl 418/16) stwierdził: „Domownikiem rolnika może być taka osoba, dla której praca w gospodarstwie rolnym nie stanowi podstawowego zajęcia i stałego źródła utrzymania. Pracy tej nie należy utożsamiać z koniecznością nieustannego, przez cały czas, wykonywania prac w gospodarstwie rolnym, jednak nie jest to tylko incydentalna, drobna pomoc świadczona przez domownika na rzecz rolnika, czyli pomoc, jakiej w warunkach wiejskich zwyczajowo udziela się w ramach pomocy rodzinnej osobom prowadzącym gospodarstwo rolne. O stałej pracy w gospodarstwie rolnym można mówić jedynie przy pewnej systematyczności oraz co najmniej gotowości do wykonywania pracy rolnej, gdy jest to niezbędne rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo, a nie wyłącznie wówczas, gdy pomoc taką deklaruje domownik”. Jak wynika z treści pytania, wszystkie przedstawione wyżej warunki należy najprawdopodobniej uznać za spełnione, chociaż z treści pytania nie wynika, czy nauczyciel pozostawał z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym (bliskim sąsiedztwie), jednak z uwagi na fakt, iż chodzi o gospodarstwo rodziców, najprawdopodobniej tak było, a wówczas czas pracy w gospodarstwie można zaliczyć do stażu. Ponadto istotna jest również data urodzenia nauczyciela, bowiem praca w gospodarstwie rolnym powinna przypadać po ukończeniu 16 roku życia. >>Przykład Nauczyciel pracował od 15 do 19 roku życia w gospodarstwie rolnym rodziców (w latach 1977–1981) i następnie przejął gospodarstwo. Czy pracę na roli można doliczyć do stażu pracy celem naliczenia nagrody jubileuszowej? W tym wypadku będzie miał zastosowanie drugi z wymienionych przez ustawę przypadków, zgodnie z którym zaliczenie obejmuje przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Należy jednak zauważyć, że zaliczeniu będzie podlegała wyłącznie praca w wieku od 16 roku życia. W przypadku natomiast gdyby nauczyciel nie przejął gospodarstwa rodziców wcale, wówczas nie nabyłby prawa do zaliczenia okresu pracy do stażu. Warto tu natomiast przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2020 r. (sygn. akt I OSK 2040/18), w którym sąd ten orzekł: „Stała praca” w gospodarstwie nie zawsze musi polegać na codziennym wykonywaniu czynności rolniczych, gdyż – na przykład ze względu na rodzaj produkcji – niekiedy nie będzie to nawet konieczne. Polega ona jednak na pewnej systematyczności i co najmniej na gotowości do wykonywania pracy rolnej, gdy jest to niezbędne rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo. Ten element dyspozycyjności domownika potwierdza również wymóg zamieszkania domownika na terenie gospodarstwa lub w pobliżu, czyli w takiej odległości, która umożliwia jak najszybsze dotarcie na teren gospodarstwa, jeżeli zajdzie taka potrzeba i świadczenia na rzecz gospodarstwa osoby bliskiej pracy w wymiarze czasu niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Ponadto „stała praca” wymaga pewnego nastawienia psychicznego polegającego na wiąz... Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
Staż pracy w gospodarstwie rodziców po 16. roku. staram się o doliczenie lat pracy w gospodarstwie rodziców od 16. roku życia jako domownik. Zebrałam już wszystkie potrzebne dokumenty i przedstawiłam je pracodawcy. Okazało się, że błędnie wpisałam jeden okres tzn. ujęłam o jeden rok za wcześnie, czyli tak jakbym pracowała od
ak wynika z art. 1 ust. 1 ustawy, ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: Na wstępie warto zaznaczyć, dlaczego ustawa łączy określone w niej uprawnienia z przełomem lat 1982 i 1983. Wynika to z faktu, że z dniem 1 stycznia 1983 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.), zastępująca wcześniejszy akt, czyli ustawę z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. z 1977 r. Nr 32, poz. 140). Istotne w tych zmianach jest to, że ustawa z 1977 r. nie posługiwała się pojęciem domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, bowiem zostało ono wprowadzone właśnie ustawą z 1982 r. Pojęcie to istnieje również na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2020 r., poz. 174 z późn. zm.).Przykład Pracownik dostarczył zaświadczenie o pracy w gospodarstwie rodziców w okresie od r. do r. Gospodarstwo to w obecnej chwili jest jego własnością. Czy do pracowniczego stażu pracy można mu doliczyć lata pracy w gospodarstwie? Z uwagi na stan faktyczny opisany w pytaniu zaliczeniu mogą podlegać wyłącznie przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, z uwagi na fakt, że osoba opisana w przykładzie nie prowadziła gospodarstwa rolnego indywidualnie, jak również okresy pracy przypadają właśnie po dniu 31 grudnia 1982 r. Zaliczenie okresów pracy opisanych w pytaniu jest więc możliwe pod warunkiem wykonywania pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Aby natomiast ustalić pojęcie domownika, należy się z kolei odwołać do treści art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która: Warto tu dodać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 2 grudnia 2016 r. (IV SA/Gl 418/16) stwierdził: Domownikiem rolnika może być taka osoba, dla której praca w gospodarstwie rolnym nie stanowi podstawowego zajęcia i stałego źródła utrzymania. Pracy tej nie należy utożsamiać z koniecznością nieustannego, przez cały czas, wykonywania prac w gospodarstwie rolnym, jednak nie jest to tylko incydentalna, drobna pomoc świadczona przez domownika na rzecz rolnika, czyli pomoc, jakiej w warunkach wiejskich zwyczajowo udziela się w ramach pomocy rodzinnej osobom prowadzącym gospodarstwo rolne. O stałej pracy w gospodarstwie rolnym można mówić jedynie przy pewnej systematyczności oraz co najmniej gotowości do wykonywania pracy rolnej, gdy jest to niezbędne rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo, a nie wyłącznie wówczas, gdy pomoc taką deklaruje domownik. Jak wynika z treści pytania, wszystkie przedstawione wyżej warunki należy najprawdopodobniej uznać za spełnione, chociaż z treści pytania nie wynika, czy nauczyciel pozostawał z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym (bliskim sąsiedztwie), jednak z uwagi na fakt, iż chodzi o gospodarstwo rodziców, najprawdopodobniej tak było, a wówczas czas pracy w gospodarstwie można zaliczyć do stażu. Ponadto istotna jest również data urodzenia nauczyciela, bowiem praca w gospodarstwie rolnym powinna przypadać po ukończeniu 16. roku życia. Przykład Nauczyciel pracował od 15. do 19. roku życia w gospodarstwie rolnym rodziców (w latach 1977–1981) i następnie przejął gospodarstwo. Czy pracę na roli można doliczyć do stażu pracy w celu naliczenia nagrody jubileuszowej? W tym wypadku będzie miał zastosowanie drugi z wymienionych przez ustawę przypadków, zgodnie z którym zaliczenie obejmuje przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Należy jednak zauważyć, że zaliczeniu będzie podlegała wyłącznie praca w wieku od 16. roku życia. W przypadku natomiast gdyby nauczyciel nie przejął gospodarstwa rodziców wcale, wówczas nie nabyłby prawa do zaliczenia okresu pracy do stażu. Warto tu natomiast przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2020 r. (I OSK 2040/18), w którym sąd ten orzekł: „Stała praca” w gospodarstwie nie zawsze musi polegać na codziennym wykonywaniu czynności rolniczych, gdyż – na przykład ze względu na rodzaj produkcji – niekiedy nie będzie to nawet konieczne. Polega ona jednak na pewnej systematyczności i co najmniej na gotowości do wykonywania pracy rolnej, gdy jest to niezbędne rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo. Ten element dyspozycyjności domownika potwierdza również wymóg zamieszkania domownika na terenie gospodarstwa lub w pobliżu, czyli w takiej odległości, która umożliwia jak najszybsze dotarcie na teren gospodarstwa, jeżeli zajdzie taka potrzeba i świadczenia na rzecz gospodarstwa osoby bliskiej pracy w wymiarze czasu niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Ponadto „stała praca” wymaga pewnego nastawienia psychicznego...
przypadających przed dniem 1 lipca 1977 r. okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia, przypadających przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresów pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia. Zeznania świadka mogą być złożone w formie pisemnej lub ustnie do protokołu w każdej jednostce ZUS.
Urząd gminy przyjął na etat pracownika od 1 września 2019 r., który w tym momencie miał 1 rok, 11 miesięcy i 26 dni stażu pracy (5 czerwca 2017 r. – 31 sierpnia 2018 r. i 3 grudnia 2018 r. – 31 sierpnia 2019 r.). W trakcie zatrudnienia pracownik dostarczył dokumenty świadczące o tym, że od 16 roku życia (ur. 8 kwietnia 1991 r.) pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, a od 3 lutego 2015 r. posiada własne gospodarstwo rolne. Czy pracę we własnym gospodarstwie rolnym, które nadal prowadzi należy wliczać do okresów uprawniających do dodatku stażowego? Czy konieczne jest wyrównanie za 3 lata wstecz dodatku stażowego, czy należy go policzyć od dnia złożenia podania przez pracownika? Czy pracę w gospodarstwie rodziców, a następnie własnym trzeba doliczyć do wymiaru urlopu wypoczynkowego? ODPOWIEDŹ Trwającego okresu prowadzenia własnego gospodarstwa rolnego nie wlicza s... To co widzisz, to tylko 30% treści... Aby uzyskać dostęp do całości, kup prenumeratę Jeśli jesteś Prenumeratorem, zaloguj się, aby przeczytać artykuł w całości.
Z kolei osoba chcąca kupić grunty rolne musi zobowiązać się do prowadzenia działalności rolniczej na zakupionej ziemi rolnej, a także udowodnić, że w wyniku nabycia nieruchomości rolnej nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych (art. 2a.4.1.). Wniosek może złożyć również osoba fizyczna chcąca otworzyć
PRAWO PRACY - SAS 7/2012 PYTANIE SEKRETARZA GMINY:Czy okres pracy w gospodarstwie rolnym należącym do brata można zaliczyć do stażu pracy pracownika? Wyjaśniam, że w tym przypadku brat pracownika przejął gospodarstwo rolne rodziców, u których wcześniej pracownik pracował po ukończeniu 16 roku życia, tj. od roku 1985 i nadal przebywał i pracował w tym gospodarstwie od 1987 roku do 1988 roku, ale właścicielem gospodarstwa w tym okresie był juz brat pracownika. ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:Nie ma przesłanek, aby przedstawione w pytaniu okresy pracy w gospodarstwie rolnym (w tym gospodarstwie brata) mogły być zaliczone do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze. Zgodnie z art. 38 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych, do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia lub inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Tak więc na mocy odrębnych przepisów, do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze, należą także okresy pracy w gospodarstwie rolnym. Szczegółowe zasady określa ustawa o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. PRACA W GOSPODARSTWIE ZALICZANA DO STAŻU Ustawa określa więc przede wszystkim, jakie okresy pracy w gospodarstwie można zaliczyć pracownikowi. Otóż zgodnie z wymienioną ustawą wlicza się: okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub wykonywanie pracy w gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka; przypadający przed 1 stycznia 1983 r. okres pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzający objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub ze współmałżonkiem; przypadający po 31 grudnia 1982 r. okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. DEFINICJA - DOMOWNIK W tym miejscu należy podkreślić, że definicja domownika ulegała na przestrzeni lat zmianom. I tak, do 31 grudnia 1990 r. pod pojęciem domownika należało rozumieć członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, które: ukończyły 16 lat; nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów; praca w gospodarstwie rolnym stanowiła dla nich główne źródło utrzymania (art. 2 pkt. 2 obowiązującej wówczas ustawy z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin; według § 2 ust. 2 obowiązującego wówczas rozporządzenia Rady Ministrów z 28 marca 1983 r. praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej). Dnia 1 stycznia 1991 r. weszła w życie ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników, zgodnie z którą przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która spełnia łącznie podane warunki: ukończyła 16 lat; pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa, albo w bliskim sąsiedztwie; stale pracuje w tym gospodarstwie; nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Powyższa ustawa nie ma jednak zastosowania w przedmiotowej sprawie. Świadczy o tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 września 2006 r., w którym stwierdzono, iż aktualnie obowiązująca ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników nie zawiera żadnych przepisów prawa intertemporalnego, które rozstrzygałyby problem zastosowania poprzedniej lub aktualnej ustawy ubezpieczeniowej, a w tej sytuacji zastosować należy zasadę działania ustawy dawnej. Dlatego możliwość zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym uzależniona jest od oceny statusu domownika, według przepisów obowiązujących w czasie jej wykonywania (tzn. ustawy obowiązującej do 31 grudnia 1990 r.).Tak więc, dla osoby uczącej się w szkole (powyżej 16 roku życia) praca w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania i tym samym osoba taka nie spełniała ustawowej definicji domownika. Nie była też jako domownik zgłoszona do ubezpieczenia społecznego. Reasumując – nie ma przesłanek, aby przedstawione w pytaniu okresy pracy w gospodarstwie rolnym (w tym gospodarstwie brata) mogły być zaliczone do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze. W ORZECZNICTWIE Na zakończenie warto tu jeszcze przytoczyć dodatkowo inne orzeczenia sądowe, dotyczące problematyki zaliczania pracy w gospodarstwie rolnym do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze: Okresy pracy w gospodarstwie rodziców bez jego późniejszego objęcia i rozpoczęcia prowadzenia nie podlegają wliczeniu do stażu pracy. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 11 czerwca 1997 r. stwierdzając, że praca w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia nie podlega zaliczeniu do pracowniczego stażu pracy, jeżeli choć by z przyczyn niezależnych od zainteresowanego nie nastąpiło objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście. Przez pojęcie „objęcie gospodarstwa” należy rozumieć nie tylko nabycie prawa własności do tego gospodarstwa, ale także jego posiadanie. Sąd Najwyższy w uchwale z 16 stycznia 1996 r. stwierdził, że objęcie gospodarstwa rolnego rodziców w samoistne posiadanie na podstawie nieformalnej umowy darowizny spełnia warunki z art. 1 ust. 1 pkt. 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Anna Strmiska-Mietlińska Zbigniew Mietliński Podstawa prawna:– Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458 ze zmianami);– Ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. z 1990 r. Nr 54, poz. 310);– Ustawa z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin - tekst jedn.: Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późniejszymi zmianami);– Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 2, poz. 10 z późniejszymi zmianami);– Ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 z późniejszymi zmianami);– Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 20 września 2006 r. (sygn. akt II SA/Wa 983/06);– Wyrok Sądu Najwyższego z 11 czerwca 1997 r. (sygn. Akt I PKN 200/97);– Uchwała Sądu Najwyższego z 16 stycznia 1996 r. (sygn. akt I PZP 36/95). WRÓĆ DO SPISU TREŚCI
okresie wakacji szkolnych w okresach: - od 1 lipca 1970 roku do 31 sierpnia 1970 roku, - od 1 lipca 1971 roku do 31 sierpnia 1971 roku, - od 1 lipca 1972 roku do 31 sierpnia 1972 roku, - od 1 lipca 1973 roku do 31 sierpnia 1973 roku K. Z. pracował w gospodarstwie rolnym. Wykonywał on wtedy pracę stale po 10 godzin dziennie. Pracował przy
Pytanie: Urodziłem się 8 sierpnia 1966 r. W 1982 r. ukończyłem 16 lat i pracowałem w gospodarstwie rolnym rodziców. Od 1 stycznia 1987 r. zostałem zgłoszony do ubezpieczenia rolniczego i opłacałem składkę KRUS. Czy okres od 9 sierpnia 1982 r. do 31 grudnia 1986 r. na podstawie zeznania świadków i mojego oświadczenia zostanie uwzględniony mi do ogólnego stażu pracy jako okresy nieskładkowe? Nadmieniam, że obecnie jestem zatrudniony i opłacam składkę ZUS – pisze Czytelnik z Płońska. Pytanie: Urodziłem się 8 sierpnia 1966 r. W 1982 r. ukończyłem 16 lat i pracowałem w gospodarstwie rolnym rodziców. Od 1 stycznia 1987 r. zostałem zgłoszony do ubezpieczenia rolniczego i opłacałem składkę KRUS. Czy okres od 9 sierpnia 1982 r. do 31 grudnia 1986 r. na podstawie zeznania świadków i mojego oświadczenia zostanie uwzględniony mi do ogólnego stażu pracy jako okresy nieskładkowe? Nadmieniam, że obecnie jestem zatrudniony i opłacam składkę ZUS – pisze Czytelnik z Płońska. Odpowiedź: W przypadku przedstawionym w Pana pytaniu przy ustalaniu prawa do emerytury i jej wysokości wymieniony okres - na podstawie stosownego oświadczenia Pana i zeznań co najmniej dwóch świadków - może zostać uwzględniony jako okres składkowy jedynie okres pracy w gospodarstwie rolnym przypadający po ukończeniu 16. roku życia, a przed 1 stycznia 1983 r. Musi Pan wiedzieć, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się, traktując je jak okresy składkowe: okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, przypadające przed 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia, przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury (art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Ponadto przy ustalaniu prawa do renty uwzględnia się okres ubezpieczenia społecznego rolników, za który opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, ale tylko wówczas, gdy okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty i tylko w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu (art. 10 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, udowadnia się przy pomocy zaświadczenia wystawionego przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jeśli zaś chodzi o okresy pracy na roli czy też prowadzenia gospodarstwa rolnego, przypadające po ukończeniu 16. roku życia, to istnieje możliwość przedłożenia jako środka dowodowego własnego oświadczenia wraz z zeznaniami co najmniej dwóch świadków. Zeznania świadków podlegają ocenie organu rentowego. Należy pamiętać, że przy ustalaniu prawa do emerytury i jej wysokości nie uwzględnia się tych okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia, które przypadają po 30 czerwca 1977 r., oraz okresów pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, które przypadają po 31 grudnia 1982 r. Ponadto proszę jeszcze zwrócić uwagę, że ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie daje podstaw do zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym i prowadzenia gospodarstwa rolnego, przypadających po ukończeniu 16. roku życia, jako okresów nieskładkowych. Do okresów nieskładkowych mogą być bowiem zaliczone jedynie te okresy, które zostały wyraźnie wymienione w art. 7 tej ustawy, a nie ma wśród nich ani okresów pracy w gospodarstwie rolnym, ani okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego. Podstawa prawna: ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Autor: Piotr Kostrzewa, Departament Ubezpieczeń i Składek w Centrali ZUS Odpowiedź udzielona: 26 maja 2006 r.
06Cv6. 379 30 82 461 92 467 292 285 393
staż pracy w gospodarstwie rolnym od 16 roku życia 2018
